Poradnik pacjenta
• Ponad 80% informacji o otaczającym nas świecie dociera do nas poprzez wzrok
Anatomia oka
Rogówka
Przednią część zewnętrznej osłony gałki ocznej stanowi rogówka (cornea), która jest wprawiona w twardówkę na podobieństwo szkiełka od zegarka. Jest przezroczysta dla światła i stanowi pierwszy element układu optycznego oka. Rogówka ma złożoną budowę warstwową, nie zawiera naczyń krwionośnych ani limfatycznych.
Twardówka
Zewnętrzna, biała i nieprzezroczysta warstwa (sclera). Pomaga utrzymać właściwy kształt gałki ocznej. Jej ścieńczenie np. w wysokiej krótkowzroczności jest przyczyną powstawania choroby tzw. garbiaka twardówki.
Błona naczyniowa
Pod twardówką znajduje się błona naczyniowa zwana też jagodówką. Składa się ona z tęczówki, ciała rzęskowego i naczyniówki. Naczyniówka (chorioidea) to wielowarstwowa błona zawierająca pigment oraz liczne naczynia krwionośne odżywiające wszystkie struktury gałki ocznej.
Tęczówka
To barwna część oka, która ma za zadanie odbijać światło wpadające do oka dzięki obecnemu na jej tylnej powierzchni nabłonkowi barwnikowemu.
Źrenica
To okrągły otwór w środkowej części tęczówki, który reguluje ilość światła wpadającego do oka.
Soczewka
Jest przezroczystą, dwuwypukłą strukturą zawieszoną na obwódce rzęskowej. Pozwala nam na oglądanie przedmiotów z bliska i daleka.
Ciało szkliste
Jest ono przezroczystą strukturą o galaretowatej konsystencji składającą się w 99% z wody oraz niewielkiej ilości białka. Jego rolą jest wypełnienie gałki ocznej i zapewnienie właściwego ciśnienia śródgałkowego, stabilizacja kształtu oraz utrzymywanie właściwego przylegania siatkówki do błony naczyniowej.
Siatkówka
Jest to tkanka nerwowa wyściełająca gałkę oczną. Siatkówka stanowi obwodową część analizatora wzrokowego. Jest złożonym narządem nerwowym służącym do przetwarzania bodźców świetlnych w bodźce nerwowe i przesyłania ich do ośrodka wzroku znajdującego się w korze mózgowej. Można ją traktować jako najbardziej zewnętrzną część mózgu, co potwierdza także proces jej tworzenia w czasie rozwoju embrionalnego.
Plamka
Jest to miejsce na tylnym biegunie siatkówki odpowiedzialne za widzenie centralne.
Pytania i odpowiedzi
Co warto jeść by lepiej widzieć?
Dla zachowania ostrości widzenia należy dostarczać organizmowi antyoksydanty (antyutleniacze) , które neutralizują działanie wolnych rodników.
Mamy dwa rodzaje antyutleniaczy:
-witaminy (E, C, betakaroten)
-quasi witaminy (np. antocjany , luteina, kwercetyna itp.)
1. Antocjany -wzmacniają naczynia krwionośne i ich sprężystość , dzięki temu zapewniają dobre ukrwienie i odżywienie oczu . Znajdziemy je w owocach takich jak: aronia, czarna jagoda , borówki , czarny bez , winogrona , truskawki , czerwona kapusta , buraki.
2. Betakaroten -pomaga w przyswajaniu witaminy A. Brak witaminy A powoduje tzw. kurzą ślepotę , czyli pogorszenie wzroku pod koniec dnia, kiedy spada natężenie światła . Betakaroten znajdziesz np.: w marchewce , papryce , pomidorach , dyni, brokułach , mango i morelach.
3. Polifenole -chronią organizm przed wolnymi rodnikami. Dobrymi źródłami polifenoli są: piwo, wino, winogrona, jagody, oliwa z oliwek, herbata, orzechy, kakao, yerba mate oraz niektóre inne warzywa i owoce. Największe stężenie polifenoli występuje zwykle w skórce owoców.
4. Karotenoidy czyli luteina i zeaksantyna -znajdują się w plamce żółtej czyli części siatkówki oka , w której zlokalizowane są odpowiedzialne za widzenie żółte barwniki . Chronią one oko przed szkodliwym prom. UV oraz wspomagają antyoksydacyjne działanie witaminy E . Występują w szpinaku , jarmużu , kapuście , groszku brukselce , kukurydzy , żółtkach jaj.
5. Cynk - jego brak powoduje pogorszenie wzroku (cynk występuje w chudym mięsie , drobiu, rybach ,kaszy , chlebie pełnoziarnistym ). Zaleca się , aby przyjmować cynk łącznie z selenem i miedzią . Źródło selenu to ryby , chude mięso , drób , pszenica , brązowy ryż , pestki dyni. Miedź występuje w owocach morza , orzechach , grzybach , liściastych warzywach zielonych , pełnoziarnistych produktach zbożowych.
6. Nienasycone kwasy tłuszczowe Omega – 3 .Tylko w mózgu koncentracja omega 3 jest większa niż w oku. Kwasy tłuszczowe omega 3 są w stanie polepszyć ukrwienie nerwu wzrokowego i uchronić dotkniętą osobę przed utratą wzroku. Zapobiegają odkładaniu toksycznych substancji i poprawiają ukrwienie nerwu wzrokowego (źródło: oleje rybne i roślinne np. sojowy , rzepakowy , a także tłuste morskie ryby np. halibut , makrela , śledź , łosoś ,a także w roślinach strączkowych np. fasola , soja oraz orzechach włoskich). Więcej na ten temat znajdą Państwo np. na stronie www.omega3.net.pl
7. Witamina C -silnie neutralizuje wolne rodniki i bierze udział w regeneracji witaminy E dzięki czemu spowalnia proces degeneracji plamki żółtej i utraty ostrości widzenia . (źródło: owoce róży, czarna porzeczka, cytrusy , sok z kiszonej kapusty ).
8. Witamina E -chroni przed utlenianiem lipidów i neutralizuje niektóre reaktywne formy tlenu . Jej stężenie w siatkówce , zwłaszcza w komórkach nabłonka barwnikowego oraz fotoreceptorach , które również jest wysokie , maleje wraz z wiekiem i dlatego należy wzbogacać dietę o tą witaminę (oleje roślinne , orzechy , nasiona zbóż , kiełki pszenicy , jaja , mleko i zielone warzywa ).
Co to jest zaćma?
Zaćma (Cataracta) to zaburzenie polegające na zmętnieniu soczewki , skutkiem czego jest pogorszenie obrazu dające efekt np.: widzenia za mgłą, widzenia podwójnego. Zaawansowana zaćma może prowadzić do znacznego pogorszenia wzroku .
Przyczyną zaćmy jest całkowite lub częściowe zmętnienie soczewki powodujące upośledzenie wzroku. Przyczynami zaćmy mogą być również urazy , zaburzenia metaboliczne czy genetyczne , czynniki toksyczne , choroby ogólnoustrojowe oraz naturalny proces starzenia się.
Objawy zaćmy. W zależności od umiejscowienia i stopnia zmętnienia pacjent skarży się na różne zaburzenia wzroku. W jasnym oświetleniu przedmioty mogą wówczas wydawać się ‘zamglone’. W niektórych przypadkach przedmioty wydają się otoczone aureolą barwną (rozszczepienie promieni). Przy daleko posuniętej zaćmie ostrość wzroku jest znacznie obniżona i uniemożliwia pracę , a w końcu nawet swobodne poruszanie się.
Co to jest jaskra?
Jaskra (Glaucoma) jest to choroba nerwu wzrokowego (neuropatia) spowodowana podwyższonym ciśnieniem wewnątrzgałkowym. Wzrost ciśnienia w oku uciska nerw wzrokowy. Uszkodzenie nerwu II może przebiegać przy różnych wartościach ciśnienia dla różnych ludzi. Jaskra jest jedną z najczęstszych przyczyn utraty wzroku. Odpowiednio wcześnie włączone leczenie może zapobiec utracie wzroku. Jaskra najczęściej rozwija się u osób po 50 roku życia ale każdy kto ukończył 35 rok życia powinien mieć kontrolowane ciśnienie wewnątrzgałkowe raz na dwa lata. Zwiększone ryzyko zachorowania występuje np.u chorych na cukrzyce . W grupie ryzyka są też osoby u , których w rodzinie występuje jaskra , a także pacjenci z krótkowzrocznością.
Do klasycznych symptomów jaskry można zaliczyć: bóle głowy, ból gałki ocznej, zamazane widzenie (zwłaszcza przy słabszym natężeniu światła)
Objawy jaskry na początku trwania choroby mogą być niezauważane, aż do momentu kiedy dojdzie do zawężenia pola widzenia.
Niektóre objawy ostrego napadu jaskry:
1. Silne bóle gałki ocznej promieniujące do czoła , szczęki , często mdłości i wymioty, ogólne złe samopoczucie , czasem podwyższona ciepłota ciała.
2. Upośledzenie wzroku , niekiedy aż do zachowania tylko poczucia światła.
3. Światłowstręt i łzawienie wywołane obrzękiem rogówki i przekrwieniem tęczówki.
4. Widzenie kół tęczowych spowodowane obrzękiem nabłołonka rogówki.
5. Podwyższone ciśnienie śródgałkowe.
6. Rozszeżona źrenica, nieragująca na światło.
Przebieg. Ostry napad jaskry może trwać wiele godzin , a nawet kilka dni . Może ustąpić pod wpływem leczenia, niekiedy ustępuje samoistnie. Niestety ostry atak jaskry może powtarzać się w różnych odstępach czasu.
Jak przebiega badanie okulistyczne?
Badanie dna oka
Badanie dna oka jest podstawowym badaniem okulistycznym , wymagającym rozszerzenia żrenicy . Do rozszerzenia źrenicy używa się kropli . Czasami , aby uzyskać odpowiednią szerokość źrenicy , potrzebne jest kilka krotne zakroplenie oczu. Działanie kropli utrzymuje się kilka godzin (około 3h) , co może stwarzać niebezpieczeństwo szczególnie podczas prowadzenia samochodu . Dlatego na badanie okulistyczne najlepiej nie przyjeżdzać prowadzonym przez siebie samochodem. Po badaniu, dla większego komfortu, wskazane jest założenie okularów przeciwsłonecznych.
Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD)
Zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem (AMD) najczęściej rozpoczyna się w starszym wieku. Choroba uszkadza plamkę żółtą siatkówki oka, czyli miejsce odpowiedzialne za precyzyjne, ostre widzenie. AMD jest najczęstszą przyczyną utraty widzenia u osób w wieku powyżej 65 lat w Europie, Ameryce i Australii. Według danych WHO ( z 2000r.) w 2040roku 60 – 75 mln ludzi na świecie może być dotkniętych AMD.
Więcej informacji na temat AMD, a także cukrzycowego obrzęku plamki znajdą Państwo na stronie: www.infoamd.pl
Zespół Suchego oka
Zespół Suchego Oka polega na niedostatecznym wydzielaniu łez, które
powoduje, że rogówka i spojówka są w niewystarczającym stopniu pokrywane
filmem łzowym.
Najczęstsze skargi pacjentów to uczucie ciała obcego lub piasku pod
powieką, pieczenie, swędzenie, kłucie, przekrwienie spojówek, zmęczenie
oczu, wymuszone mruganie, zaburzenia ostrości widzenia.
U osób z zaburzonym wydzielaniem łez dochodzi często do zapalenia
spojówek i brzegów powiek oraz owrzodzeń rogówki. Nie leczony Zespół
Suchego Oka powoduje, że oczy są ciągle zaczerwienione i trudno je
otworzyć po przebudzeniu.
Jakie są najczęstsze przyczyny zaburzeń w wydzielaniu łez?
- klimatyzacja, wentylacja
- centralne ogrzewanie
- praca przed monitorem komputerowym
- czytanie, długotrwałe oglądanie telewizji
- noszenie szkieł kontaktowych
Jakie są sposoby leczenia Zespołu Suchego Oka?
- leki nawilżające (krople, żele), które wymagają przewlekłego stosowania
- zatyczki hydrożelowe FORM FIT(do punktów łzowych), Nowość!
Obecnie dzięki rozwojowi technologii i doskonałym materiałom możliwe jest
maksymalne wykorzystanie własnych łez, które są najlepszym 'lekiem' na
zaburzenia powierzchni gałki ocznej.
Zatyczki hydrożelowe FORM FIT(Oasis)zbudowane są z przezroczystego
materiału hydrożelowego, aplikowanego do punktu łzowego, który absorbuje
płyn łzowy tworząc elastyczną substancję. Materiał ten idealnie
dopasowuje sie do indywidualnych wymiarów i kształtu bańki kanalika
łzowego. W ten sposób uniemożliwia odpływ łez do jamy nosowej.
Zatyczki nie powodują alergii. Nie absorbują leków podawanych do worka
spojówkowego. Efekt zatrzymania łez 'mokrych oczu' wystepuje już po 10
minutach i jest trwały.
|
|
